banaafra@gmail.com 02122751170
نمای مدرن

برای طراحی نمای ساختمان چه مسایلی را باید در نظر گرفت

در این مقاله می خواهیم به مطالعه این موضوع بپردازیم که برای طراحی نمای یک ساختمان چه مسایلی را باید در نظر گرفت ؟ این مقاله یک مطلب جامع در زمینه نمای ساختمان می باشد . شما میتوانید با مطالعه این مطلب به پاسخ بسیاری از سوالاتتان در زمینه نما ی ساختمان برسید . ابهامات خود در زمینه نمای ساختمان را رفع نمایید . امیدواریم مطلب تقدیم شده برای شما سودمند باشد.

یکی از اجزاء جدایی ناپذیر از بدنه شهری نمای ساختمان ها می باشد . نما ها نیز به مثابه دیگر المان های معماری دارای تاریخچه ای می باشند که در این متن به آن می پردازیم.

منظور ما از نما در این مقاله پرداختن به مفهوم عام آن در طراحی معماری نیست که بیانگر تصویر علمی ساختمان در یکی از جهات چهارگانه باشد . بلکه منظور ما ضلعی از ساختمان است که در معرض دید عموم می باشد و در ارتباط با فضا های عمومی شهر قرار دارد. وظیفه نما تفکیک زندگی خصوصی از زندگی شهری است . انتخاب سیمای نما امری فردی و انحصاری نمی باشد . بلکه موضوعی است عمومی . نما ها تعریف کننده هویت خیابان ها و میادین هستند . این موضوع اهمیت مبحث نما را برای ما آشکار می سازد.

براساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و شهرسازی مورخ سال ۱۳۶۹ ، وزارت کشور موظف به تهیه و ابلاغ ضوابط و مقررات نمای شهری ظرف ۱ ماه بوده است . این کار ظرف ۱۸ سال گذشته صورت نگرفته است . این کار باعث آزاد گذاشتن دست مالکان در اعمال سلیقه های شخصی و هنرنمایی اغراق آمیز طراحان شده است که موجب برهم زدن زیبایی بصری فضای شهری شده .

پس از بررسی روند شکل گیری سیمای شهر تهران و ضوابط و مقررات ساختمانی موجود و پیشینه طرح ، شناسائی ناهنجاریهایی که سیمای کنونی شهر را به این شکل درآورده اند صورت گرفته است . سرانجام با توجه به یافته ها و مسائل بررسی شده ، معیارهای کلی و ضوابط ساخت و ساز و مسائل تاثیرگذار بر شکل گیری نماهای شهری ارائه گردیده است .

مواردی که باعث اغتشاش و ناهماهنگی در بدنه شهری می شوند به شرح زیر می باشند.
الف) اعمال سلیقه و دخالتهای غیرکارشناسانه شامل
حکمیت فرهنگ ساخت و ساز غیرحرفه ای (بساز بفروشی).
اعمال سلیقه مالک یا کارفرما.
عدم استفاده از نظریات کارشناسان معمار در طراحی و اجرا.
هنرنمایی اغراق آمیز برخی از طراحان
ب) ضعف تئوریک
عدم آگاهی به اصول معماری ایران.
عدم به کارگیری مدولاسیون.
ج) ناهنجاریهای مربوط به عدم رعایت اصول طراحی بنا.
عدم همخوانی فرم و کاربری.
الحاقات زائد و غیراصولی.
استفاده از گرایش های معماری بی ارزش و بی هویت.

ضرورت موضوع

وحدت بصری موجود در سیمای شهر تهران باعث شده است که امروز دیگر محله ها و مناطق هویت خود را از دست بدهند . این بدلیل عدم وجود ضوابط و مقررات قابل درک می باشد.

امروزه نیاز به ساماندهی نما های شهری شدیدا احساس می شود . این مهم فقط با یاری و هماهنگی دست اندرکاران میسر خواهد بود . زندگی را نباید این طرف و یا آن طرف یک نما دید . در داخل زندگی خصوصی و در بیرون زندگی عمومی در جریان است . زندگی جمعی اگر مهمتر از زندگی فردی نباشد از آن کم اهمیت تر نیست .

ضوابط و مقررات نمای شهری ـ مصوب مورخ ۶۹/۸/۲۸

کلیه سطوح نمایان ساختمانهای واقع در محدوده و حریم شهرها و شهرکها که از داخل معابر قابل مشاهده است . اعم از نمای اصلی و نماهای جانبی ، نمای شهری محسوب می شود . لازم است با مصالح مرغوب به طرز مناسب، زیبا و هماهنگ نماسازی شود .

صدور گواهی پایانکار ساختمان مشروط به انجام نماسازی نماهای اصلی و جانبی ، طراحی عناصر و جزئیات ساختمان می باشد.

نمای مدرن ساختمان نمای مدرن ساختمان دولتی نمای مدرن ساختمان اداری کارخانه نمای سیمانی ساختمان اداری کارخانه

نمای ساختمان ترکیبی به سه قسمت می باشد.

نشست ساختمان بر زمین : قسمت تحتانی ساختمان که بر روی زمین قرار میگیرد . می بایست به گونه ای طراحی شود که ضمن هماهنگی با مجاورین استقرار ساختمان بر روی زمین را تقویت کند.

بدنه ساختمان : درب ورودی و دسترسیها ، ابعاد پنجره ها ، هماهنگی و بافت مصالح مورد استفاده با در نظر گرفتن فرورفتگی و پیش آمدگی و تاثیر مثبت از محیط و نمای املاک مجاور در نما مشخص شود.

خط آسمان : نحوه اتصال و ارتباط بدنه بنا با افق در مقیاسی که خوانایی بنا را برای ناظر تثبیت نماید.

نمای ترکیبی نمای ترموود نمای چوب و سنگ نمای مدرن ترکیبی نمای مدرن ترموود نمای مدرن ویلا

طراحی نمای مناسب و هماهنگ تحت تاثیر عناصر و جزئیات ساختمانی.
هماهنگی مصالح.
هماهنگی بافت و رنگ.
هماهنگی (پیشانی) .
هماهنگی بالکنها و بیرون زدگی ها.
هماهنگی نرده ها و دیوارهای محصور کننده.

نحوه ارائه نقشه نما جهت ارائه طرح و بررسی در کمیسیون نما

نقشه معماری مصوب و نقشه معماری وضع موجود ارائه گردد.
طرح نما با مقیاس ۵۰/۱ در پنج نسخه (کلیه نماهای مشرف به گذر ) .
درصورت شمالی بودن و یا دوبر بودن نمای دیوار مشرف به گذر نیاز است.
پلانهای پوسته نما بویژه در قسمت برگذر ترسیم گردد (فرورفتگی و پیش آمدگی در نما مشخص باشد) .
کلیه نقشه ها دارای نام و نام خانوادگی مالک ، شماره پرونده ، پلک ثبتی ، آدرس ملک ، نام طراح و مهر شرکت باشد.

نما متناسب با اقلیم نمای مدرن نمای خاص نمای هتل نمای اقامتگاه توریستی

نحوه طراحی ساختمان متناسب با اقلیم

طراحی معماری ساختمان باید حتی الامکان همساز با اقلیم باشد . به نحوی که از شرایط مطلوب طبیعی حداکثر استفاده به عمل آید . برخی عوامل به شرح زیر می باشند.
جبهه های مطلوب به لحاظ نورگیری
فضاهای اصلی باید رو به جبهه های مطلوب ساختمان قرار گیرد . جبهه های مطلوب به ترتیب اهمیت عبارتند از : جنوب ، شمال ، شرق و درصورت ضرورت با تمهیدات لازم در غرب ، استقرار فضاهای اصلی رو به جنوب باعث می شود تا بتوان بخشی از نور و گرمای موردنیاز ساختمان در اوقات سرد را از طریق تابش آفتاب به داخل تامین نمود.
جدارهای نورگذر
جدارهای نورگذر شامل پنجره ها ، نورگیرها ، و مشابه آن باید از قاب های مرغوب و بدون درز مستقیم و با حداقل نشت هوا باشند . استفاد ه از شیشه های دو جداره و یا دو قاب موازی برای این سطوح به ویژه برای پنجره ها توصیه می شود.
سایه بانها
سایه بانها برای کنترل میزان تابش آفتاب به سطوح نور گذر ساختمان به کار می رود . استفاده از عایق حرارت در پوسته خارجی ساختمان سبب می شود که حرارت حاصل از منابع گرمایشی طبیعی نظیر انرژی تابشی خورشید ، گرمای حاصل از ساکنین و گرمای حاصل از وسایل الکتریکی در فضای داخل باقی بماند و به عنوان منبع گرمایش کمکی مورد استفاده قرار بگیرد. به همین منظور باید سایه بان با عمق مناسب در این مناطق تعبیه گردد . منظور از عمق مناسب سایه بان ، عمقی است که در اوقات گرم سال از تابش خورشید به داخل ممانعت به عمل آید و در اوقات سرد برای استفاده از گرمای تابشی خورشید امکان ورود تششع خورشید به داخل فراهم شود.

 نمای خاص نمای هتل نمای اقامتگاه توریستی

به منظور دستیابی به یک نمای مطلوب، جنس و رنگ سنگ مصرفی از اهمیت بسزایی برخوردار است . موارد زیر در طرح نما باید لحاظ گردد.
عکس ازساختمان ومجاورین از کلیه نماها (درصورت احداث) .
در طرح ارائه شده جنس و رنگ کلیه مصالح مشخص گردد و درصورت نیاز نمونه مصالح ارائه شود (رنگ کلیه پروفیل ها و رنگ شیشه ها نیز مشحص گردد) .
حداقل دو نوع مصالح (رنگ ـ جنس) برای نماها در نظر گرفته شود.
مصالح نما باید اتصال کافی و مناسب با بدنه و سازه داشته باشد تا از خطر ریزش جلوگیری به عمل اید.
کلیه سطوح خارجی ساختمان ، به لحاظ ایمنی و زیباسازی منظر شهری ، باید در شرایط مناسب نگهداری شوند .

ویلا با سقف شیبدار

سقفها

در ساختمانهای با سقف شیبدار دسترسی اساسی به بام مشخص باشد.
شیب بام در ساختمان های شیبدار حدود ۲۵ درصد در نظر گرفته شود.
راس شیب بام بصورت شکسته در نظر گرفته شود.
در ساختمانهای با سقف شیبدار محل قرارگیری کولرها در بام مشخص و در پلانها و مقاطع دیده شود
بارانگیر در ساختمانهای عادی (بدون شیب سقف) مدنظر و در مقاطع دیده شود (متناسب با همسایه و حدکثر تا ۹۰ سانتیمتر) .
ساختمانهائی که در محدوده سقف های شیبدار می باشد ولی پروانه قدیمی دارند و اجرا شده است سقف شیبدار غیر اساسی با پوشش سفال یا روف تایل اجرا گردد.
سقفهای شیبدار باید به نحوی طراحی و اجرا گردد که از ریزش برف ، یخ یا اجزای سقف از ارتفاع جلوگیری شود

اندازه و ابعاد پنجره ها با توجه به مبحث ۴ و مبحث ۱۹ (انرژی) مقررات ملی ساختمان و آئین نامه ۲۸۰۰ زلزله طراحی و براساس اصول فنی لحاظ گردد. رعایت موارد زیر در نمای ساختمانها الزامی می باشد.

از شیشه رفلکس استفاده نشود.
اصله پنجره ها از زیر سقف تمام شده حداقل ۲۰ سانتی متر در نظر گرفته شود.
مشخصات کلیه درها و پنجره ها باید با استانداردهای ملی مطابقت داشته باشد .
استفاده از درب و پنجره با ابعاد مدولار و تولید صنعتی در ساختمان رعایت گردد .
در فضاهای اقامت ، سطح شیشه الزامی ، حداقل یک هشتم سطح کف می باشد ، مگر آنکه پنجره ها تنها در یک دیوار تعبیه شده باشد و فاصله آن دیوار با دیوار مقابل بیش از ۵/۴ متر باشد که در اینصورت یک هفتم سطح کف ، الزامی خواهد بود .
در فضاهای اقامت در صورتی که لبه بالای پنجره ها غیر از نورگیر سقف شیبدار در ارتفاع زیر ۱۰/۲ متر قرار گرفته باشد ، سطح الزامی شیشه شفاف یک ششم سطح کف است ، مگر آنکه کلیه دریچه ها نیز در یک دیوار تعبیه شده باشد و فاصله آن از دیوار مقابل بیش از ۵/۴ متر باشد ، دراینصورت سطح الزامی شیشه ، یک پنجم کف فضا است .
در مواردی که تامین نور به صورت طبیعی صورت گیرد ، حداقل سطح شیشه در راه پله ها ۹/۰ مترمربع به ازای هر طبقه می باشد .
استفاده از اجزای ساختمانی به صورت صنعتی و مدولار ، با رعایت استانداردها و مقررات ملی ساختمان ، توصیه می شود. ضوابط مربوط به در و پنجره صنعتی و با ابعاد مدولار در مبحث الزامات عمومی ساختمان (مبحث ۴) آورده شده است

هندریل شیشه ای نما

پروفیل ، نرده و شیشه

پیلوت بصورت یکسره باز و از نرده روی دیوار با ارتفاع ۸۰ سانتی متر استفاده شود و نرده دارای طراحی مناسب باشد.
در بالکن ها و لبه بام از نرده استفاده نگردد(استفاده از نرده در لبه دست انداز منوط به طراحی مناسب تا ۳۰ سانتیمتر بلامانع است ) .
حداقل ارتفاع جانپناه بالکن ها در محفظه های آفتابگیر و جانپناه حیاط های داخلی باید ۱۰/۱ متر باشد .
در طرح ارائه شده تناسب پنجره و درب پیاده و سواره در نظر گرفته شود.
در استفاده از انواع شیشه های مات ، آجر شیشه ای و پلاستیک ، باید سطحی که نور معادل شیشه شفاف الزامی را تامین کند ، جایگزین گردد.

نمای مدرن ساحلی تجاری

با توجه به اینکه قوانین مربوط به طراحی نما های شهری توسط ارگان های مربوطه وضع شده است . این معماران می باشند که طراحان نماهای شهری به حساب می آیند . می بایست برنامه ریزی ای صورت پذیرد که بتوان به یک هماهنگی و هارمونی در نماهای شهری برسیم.

هر نما می بایست از نظر بصری با نما های مجاور خود همخوانی داشته باشد . بنابراین‌ می‌بایست ابتدا اجزاء نما را شناخت.

عناصر و اجزای نما

در زمان رویت نما ها فقط علائم بصری رویت نمی شوند بلکه کلیه المان ها بخشی از بدنه و مجموعه عوامل بخشی از محیط اطراف به حساب می آیند .
این عناصر در دسته‌های‌ زیر قابل‌ تقسیم‌بندی‌اند.
پهنه‌بندی‌ سطوح.
خط زمین.
خط آسمان.
سطوح‌ کدر و شفاف.
ورودی.
بالکن.
کنسول.
پلکان‌.
جنس‌ و رنگ‌ مصالح‌.
سطوح‌ پر و خالی‌.
تناسبات‌.
خطوط غالب‌ در نما.
عرض‌ قطعات.
هندسه‌ پنهان‌.
تزئینات.
عناصر الحاقی‌.

پهنه بندی سطوح نما

پهنه بندی سطوح

هر نما از لحاظ سطح معمولا به فضا های مختلفی تقسیم می شود . این فضا ها زمانی قابل رویت می شوند که بتوان محدوده ای برای انها تعیین نمود . یک نما می تواند فقط شامال یک بخش یا فضا و یا بخش ها و فضا های متعددی باشد .
بخش ها و یا فضا ها به کمک احجام‌ متفاوت‌ ایجاد می‌گردند و یا توسط محدوده‌هایی‌ که‌ ایجاد مرز می‌نمایند. هرگونه‌ تغییر در بافت‌ سطوح‌ یا نحوه‌ ترکیب اجزاء آن‌ بخش متفاوت را ارائه می‌دهد.
آنچه‌ در پهنه‌بندی‌ یک‌ نما مدنظر قرار می گیرد.
ابعاد و اندازه‌ پهنه‌ها.
تناسبات‌ هر پهنه‌.
نحوه‌ ترکیب‌ پهنه‌ها.
شکل‌ هر پهنه‌.
بافت‌ پهنه‌ می‌باشد، تا در نهایت به خلق سطحی گویا از باب بصری منجرشود.

نمای مدرن بتنی

سطوح‌ کدر و شفاف

سطوح‌ شفاف‌ آن‌ بخشی‌ از بدنه‌ را شامل‌ می‌شوند که‌ از مصالح ‌شفاف‌ یا نیمه‌شفاف‌ مانند شیشه ساخته شده باشد. سطوح کدر از مصالح‌ غیرشفاف‌ ساخته‌ می‌شوند مانند: آجر، سیمان‌ و.
در بررسی‌ این‌ سطوح‌ و دست‌یابی‌ به‌ قانونمندی میان‌ آنان‌ در یک‌ بدنه‌، باید به‌ موارد زیر توجه‌ نمود.
میزان‌ پیوستگی‌ یا تفرق‌ سطوح‌ شفاف که‌ نمایانگر ارتباط میان‌ سطوح‌ و نحوه‌ پراکندگی‌ شفافیت‌ در بدنه‌ است‌
درصد سطوح‌ شفاف‌ به‌ کدرکه‌ نشان‌ می‌دهد چه‌ مقدار از کل ‌سطح‌ بدنه‌ شفاف‌ بوده‌ و در کل‌ بدنه‌، بدنه‌ای‌ نسبتاً شفاف‌ یا نسبتاً کدر است‌.
تناسبات‌ سطوح‌ یعنی‌ نسبت‌ ارتفاع‌ به‌ عرض‌ سطح‌ شفاف‌ که ‌نمایانگر میزان‌ کشیدگی‌ سطوح‌ شفاف‌ می‌باشد.
شکل‌ سطوح‌ شفاف‌، و اینکه‌ آیا سطح‌ شفاف‌ از نظر شکلی ‌هندسی‌ است‌ یا غیرهندسی‌، منتظم‌ است‌ یا غیرمنتظم‌، متقارن‌ .
میزان‌ فرورفتگی‌ یا پیش‌آمدگی‌ احتمالی سطوح در بدنه‌ که ‌نمایانگر اختلاف‌ سطوح‌ شفاف‌ با سطح‌ بدنه می‌باشد.
گاه‌ ممکن‌ است‌ سطح‌ شفاف‌ نسبت‌ به‌ بدنه‌ دارای‌ چرخش‌ باشد. این‌ چرخش‌ می‌تواند حول‌ محور عمودی‌ یا محور افقی‌ سطوح‌ شفاف بوده‌ و یاترکیب‌ از ایندو باشد.
(جنس‌ سطوح ‌)کاملاً شفاف‌ یا نیمه‌شفاف‌ بودن‌
رنگ‌ سطوح‌
میزان‌ انعکاس‌ سطح‌ شفاف‌ که‌ نمایانگر میزان‌ بازتاب‌ نور توسط سطح‌ شفاف‌ و به‌ عبارتی‌ میزان‌ آینه‌ بودن‌ آن‌ است‌.
امکان‌ دید از بیرون‌ به‌ درون‌ توسط سطوح‌ شفاف‌.

اکنون شما را به تماشای ویدیویی جذاب دعوت می کنیم. در این ویدیو شما به تماشای برخی از شاهکارهای عمران و معماری می پردازید که با طراحی فوق العاده شان این تصور را در مخاطب ایجاد می کنند که توانسته اند بر قانون جاذبه زمینه غلبه کنند و به صورت معلق در هوا و یا زمین قرار بگیرند . این ویدیو ویدیویی بسیار جذاب و دیدینی است و در ادامه به موضوعاتت بیشتری در این مبحث خواهیم پرداخت.

طراحی نما در بنا هایی که از دسته شاهکار های عمران و معماری قرار دارند موضوعی بسیار با اهمیت تر از بنا هایی است که این ویژگی را ندارند . لذا توجه به طرح، متریال و اجرای نما در این گونه بنا ها موضوعی بسیار حساس است . چرا که این قبیل بنا ها اغلب ، بناهایی پایدار خواهند بود که بسا بیش از صد سال می بایست پایدارباشند . اینها نمادی از کشور ها ، تمدن ، تکنولوژی و فرهنگ آنها هستند.

برای همین توجهی ویژه به این موضوع در طراحی این قبیل ساختمان ها لحاظ می گردد . ما با توجه به دقت و ظرافت طراحی نمای ساختمان های پایدار و خاص می توانیم به موضوع مهمی دست پیدا کنیم . آن هم این است که استفاده از متریال های سیمان و شیشه اغلب مسئله ای است که در تمامی این بنا ها استفاده شده است .این متریال ها برای مقاومت در طی قرون بسیار پایدار هستند . این متریال زیبایی ساده و خاصی را برای نمای ساختمان ایجاد می کنند که افت و تاثیر کهولت برو روی آنها ، جلوه آنها را زیبا تر از گذشته خواهد کرد .

از این روست که اکثر معماران بزرگ و مشهور از این متریال اغلب برای کار های خاص و پایدار استفاده می کنند . سنگ ها از دیگر متریال های پرطرفدار در این زمینه هستند . در مورد سنگ ها انتخاب سنگ براساس مزیت آهکی بودن و یا نبودن آن مسئله ای است که باعث می شود بسیاری از سنگ ها مخاطب استفاده در این قبیل بنا ها نباشند. چرا که تاثیر زمان و رطوبت بر آنها چهره نمای بنا را تغییر می دهد و این برای یک ساختمان ماندگار موضوعی غیر قابل بخشش می باشد . لذا بسیار از معماران از کنار این متریال در عین زیبایی خاصی که به نمای ساختمان می بخشد عبور می کنند و متریال های با دوام تری را در این خصوص ترجیچ می دهند .

نتیجه گیری

در این مطلب سعی کردیم به موضوعاتی در خصوص انواع نمای ساختمان و متریال های مورد استفاده در آن بپردازیم . در انتها به تماشای ویدیویی از شاهکار های عمران و معماری پرداختیم که توانسته بودند در ذهن بینند این توهم را ایجاد کنند که ساختمان ها بر نیروی جاذبه زمین غلبه کرده اند و در هوا و زمین معلق باقی مانده اند . در ادامه نیز کمی در خصوص متریال های استفاده شده در نمای این نوع ساختمان های خاصو ماندگار صحبت کردیم.


مطالب مرتبط

اگر تمایل به مطالعه مطالب بیشتری در این زمینه دارید . میتوانید از طریق لینک های زیر به مطالعه خود ادامه دهید.

طراحی نمای ساختمان چیست؟

ساختمان هایی با نمای متحرک و زنده

سینا زروان

جناب آقای سینا زروان نویسنده مقالات متعدد معماری می باشند که در این وب سایت مقالات ایشان به صورت انحصاری انتشار می یابند